10 sep Bijzetting in adellijke grafkelder op kerkhof Bitgum
BITGUM De grote grafkelder van de familie Thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg op het kerkhof in Bitgum is geopend. Geen sinecure, want de buitengewoon zware deksteen moest worden weggeschoven.
In de ruim meer dan 3 meter diepe grafkelder wordt vandaag de urn geplaatst van Agnès Marie Charlotte Andreae, die is overleden op 15 september2015. Ze is de weduwe van mr. Wilco Holdinga Tjalling Camstra baron thoe Schwartzenbergen Hohenlansberg, in leven president van de rechtbank in Assen, die hier al in 1996 is bijgezet. Het is misschien het laatste echtpaar van deze adellijke familie dat hier in de grote kelder wordt geplaatst.
De stoffelijke resten van de vroegste generaties van deze familie zijn in de grafkelder in de kerk begraven en daarboven zit in de noordmuur een pracht van een epitaaf, een grote gedenksteen,voor Johan Onuphrius thoe Schwartzenberg (overleden 1584), de eerste van dit geslacht in Friesland, en zijn vrouw Maria von Grumbach (overleden 1564), beiden uit families die in de Habsburgse tijd naar Friesland waren gekomen. Tot in de negentiende eeuw zijn de Schwartzenbergs daar begraven, maar in de jaren-1820 werd begraven in kerk en om hygiënische redenen verboden. Deftige en adellijke geslachten stichtten soms familiebegraafplaatsen,grafkelders of aparte grafvelden.
De Schwartzenbergs lieten de grote kelder op het kerkhof aanleggen. Op een van de muren staat nog grotendeels leesbaar:‘1858 is deze grafkelder gemaakt door den Firma S. Reismaen’. Dat moet gebeurd zijn op initiatief van Georg Frederik (1791-1868), de bewoner van de state Groot Terhorne tussen Bitgum en Bitgummole. De state, een van de grootste die Friesland heeft gekend, is in 1879 verlaten en gesloopt. De grafkelder bleef en daar zijn ruim twintig familieleden, niet allemaal,begraven.De kelder is gemetseld van gele steentjes van het panwerk van Berltsum. Onder de grote, met het familiewapen gesierde deksteen is het open; aan beide zijden zijn brede armen met een getoogd gewelf aangebracht. Daarin zijn muurtjes en pijlers met bogen gemetseld om de kisten in twee lagen te kunnen bergen. Met veel zorg, alsof het om een pronk gevelging. Een van deze zij armen is dichtgemetseld en de verpulverde kisten zijn enkele tientallen jaren geleden verwijderd. Kistplaatjes met de namen en andere metalen onderdelen zijn verzameld en bij een urn wordt vandaag een tweede geplaatst.
Leeuwarder Courant 5 maart 2016
Geen reactie's